Giấc ngủ giúp trẻ không ngừng phát triển cả về tinh thần và thể chất. Ngay trong khi ngủ, toàn bộ cơ thể bé - bao gồm xương, hormone và cấu trúc vật lý của não - phát triển mạnh mẽ và liên tục. Thời tiết nóng nực khó chịu cùng các bệnh mùa hè khiến trẻ vật vã khó đi vào giấc ngủ. Thiếu ngủ, ngủ không sâu giấc ảnh hưởng rõ rệt tới sức đề kháng và sự phát triển cơ thể, nhất là ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ.
Tạo môi trường thuận lợi cho giấc ngủ và lịch sinh hoạt phù hợp là điều mà các bậc cha mẹ có thể làm ngay để trẻ có giấc ngủ mùa hè ngon sâu, thoải mái.
Vì sao mùa hè khó ngủ?
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trước khi rơi vào cơn ngủ một cách tự nhiên, cơ thể sản xuất ra một loại hormone gọi là melatonin gây giảm nhiệt độ cơ thể, điều này cần thiết cho giấc ngủ. Melatonin rất quan trọng trong việc hình thành nhịp sinh học của cơ thể, nó điều chỉnh chu kỳ ngủ tự nhiên của chúng ta, ra dấu cho cơ thể biết đã đến lúc đi vào giấc ngủ. Cơ thể bắt đầu sản xuất melatonin khi ánh sáng giảm xuống và ngừng sản xuất khi trời sáng dần, cho chúng ta biết rằng đã đến lúc phải thức dậy. Đây là lý do chúng ta có xu hướng ngủ nhiều hơn trong mùa đông, khi đêm dài hơn và mát lạnh hơn, cơ thể dễ đạt được nhiệt độ ngủ thoải mái hơn và thời gian sản xuất melatonin cũng dài hơn.
Vì sao trẻ em khó ngủ vào mùa hè?
Hai yếu tố thúc đẩy cơ thể sản xuất ra melatonin là nhiệt độ và ánh sáng đều gặp bất lợi vào mùa hè. Nhiệt độ cao, cái nóng nực, oi bức khiến cơ thể bứt rứt khó chịu. Trong khi đêm có xu hướng ngắn lại, ngày nắng lên sớm hơn.
Một lý do chủ quan dễ dẫn tới giấc ngủ mùa hè không trọn vẹn của trẻ độ tuổi đi học là lịch sinh hoạt thay đổi do nghỉ hè. Với trẻ sơ sinh, lịch sinh hoạt của người lớn cũng có thể gây ảnh hưởng tới môi trường ngủ của bé. Với mùa hè sôi nổi các hoạt động được dịch chuyển xuống chiều muộn và tối do ban ngày quá nắng nóng, giấc ngủ càng có xu hướng ngắn lại trong đêm hè vốn đã nhanh tới sáng.
Cách cải thiện giấc ngủ mùa hè cho trẻ
Để giúp trẻ duy trì giấc ngủ đủ và chất lượng trong mùa hè oi nóng, cha mẹ cần hiểu rõ tầm quan trọng của giấc ngủ và thời gian ngủ phù hợp với từng độ tuổi của trẻ. Trẻ càng lớn thì thời gian ngủ trong ngày càng bớt lại, chỉ cần một giấc trưa và tập trung giấc dài suốt đêm tối thiểu 8-10 giờ. Trong đó các chuyên gia khuyến cáo nên cho trẻ bắt đầu giấc ngủ không trễ hơn 10 giờ tối để đảm bảo có được giấc ngủ sâu và thư thái nhất, tạo điều kiện cho cơ thể phát triển tốt nhất.
1. Tắm trước khi ngủ
Thời tiết nóng nực khiến trẻ ra mồ hôi nhiều khiến làn da bí bách gây ngứa ngáy khó chịu. Việc tắm trước khi ngủ sẽ khiến cơ thể mát mẻ dễ chịu, làm dịu thần kinh, giúp trẻ nhanh vào giấc hơn. Việc này cũng giúp hạ nhiệt độ cơ thể để thúc đẩy quá trình sản xuất melatonin tự nhiên, dẫn dụ cơ thể vào giấc ngủ.
Cho bé tắm trước khi ngủ
2. Để nhiệt độ phòng ngủ thích hợp
Máy lạnh, quạt gió hay quạt hơi nước đều có thể sử dụng để làm nhiệt độ phòng mát hơn. Tuy nhiên cha mẹ nên chú ý vệ sinh các thiết bị này thường xuyên đảm bảo không khí sạch trong phòng ngủ. Nhiệt độ không nên để thấp hơn 26 – 28oC và nên cân nhắc hẹn giờ phòng khi trời trở nên mát hơn vào gần sáng.
3. Chọn nệm, gối, drap trải giường bằng chất liệu thiên nhiên
Các sợi thiên nhiên có khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể tốt hơn các sợi tổng hợp. Các loại nệm cao su thiên nhiên, chăn drap cotton, linen hay tencel thoáng mát, thoát nhiệt tốt sẽ giúp cho giường ngủ không bí bách, thẫm ướt mồ hôi khiến trẻ thức giấc.
Chọn chăn ga gối nệm từ chất liệu thiên nhiên
4. Vệ sinh và thông gió thường xuyên cho phòng ngủ
Chăn nệm mùa hè nên được chú ý làm sạch thường xuyên hơn do tích tụ mồ hôi, hơi người, hơi ẩm trong không khí dễ dẫn đến nấm mốc gây dị ứng da – một trong những nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ. Diệt muỗi và các loại côn trùng do thời tiết nóng ẩm để tránh các bệnh mùa hè cho bé.
5. Điều chỉnh lịch sinh hoạt trong ngày hợp lý
Đảm bảo thời gian bé đi ngủ và thức dậy đều đặn mỗi ngày, hình thành nhịp sinh học ổn định cho cơ thể, từ đó trẻ dễ vào giấc ngủ hơn. Không nên cho bé đi ngủ muộn, ảnh hưởng đến cả thời gian và chất lượng giấc ngủ.
Lịch sinh hoạt trong ngày hợp lý dành cho trẻ
Việc vận động mạnh, chơi đùa trước khi ngủ khiến bé hưng phấn, thần kinh bị kích thích, khó đi vào giấc ngủ. Thay vào đó, cha mẹ có thể đọc sách hay cho bé nghe nhạc trước khi ngủ để bé thư giãn, thoải mái hơn.
Bạn cũng không nên để bé ăn quá no vào bữa tối, dạ dày của bé sẽ phải co bóp liên tục nên rất dễ gây đau dạ dày, ngoài ra não còn bị kích thích nên khó ngủ say.
