Mỗi khi xuân về, sắc hoa mai vàng lại xuất hiện khắp mọi nhà, mang theo không khí Tết ấm áp và rộn ràng. Hoa mai ngày Tết không chỉ là hình ảnh quen thuộc của mùa xuân mà chính là khởi đầu mới thật thịnh vượng và may mắn. Nhưng liệu bạn đã hiểu rõ ý nghĩa hoa mai chưa? Nếu chưa, hãy cùng LIÊN Á tìm hiểu chi tiết hơn về câu chuyện phía sau những cánh mai vàng qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
1. Ý nghĩa hoa mai ngày Tết
Hoa mai ngày Tết là biểu tượng của sự may mắn, mang theo kỳ vọng về tài lộc và sự thịnh vượng. Sắc hoa mai vàng gợi nhắc ánh vàng ấm áp, thể hiện mong ước sung túc của gia đình trong năm mới. Theo quan niệm dân gian, cây mai nở rộ vào sáng mùng một báo hiệu vận trình hanh thông, công việc thuận lợi và đời sống thêm đủ đầy.
Hoa mai vàng tượng trưng cho năm mới thịnh vượng
Ý nghĩa hoa mai còn gắn với ngũ phúc qua năm cánh như phúc, lộc, thọ, khang, ninh. Vì vậy, nhiều gia đình đặc biệt trân trọng khoảnh khắc hoa nở đúng dịp đầu năm với niềm tin rằng phúc lộc sẽ theo về. Những gốc mai khỏe mạnh, rễ bám sâu và dáng cây vững vàng giữa thời tiết khắc nghiệt là biểu tượng cho phẩm chất nhẫn nại của người Việt. Nhiều cành nhiều hoa, số cánh dày hơn tượng trưng cho sự giàu sang. Riêng mai bảy cánh thường được xem là dấu hiệu cát khí mạnh và sự may mắn trong năm mới.
2. Nguồn gốc hoa mai
Hoa mai vàng hay hoàng mai hoặc huỳnh mai có tên khoa học Ochna integerrima, thuộc họ Ochnaceae. Đây là loài cây đặc trưng của vùng nhiệt đới Đông Nam Á. Tại Việt Nam, cây phân bố nhiều ở miền Nam như Đồng Nai, Bình Dương, Cần Thơ và Sóc Trăng. Cây mai có thân gỗ nhỏ, tán phân nhánh gọn và lá xanh bóng hình bầu dục.
Hoa mai vàng nở thành chùm
Hoa mai vàng nở thành chùm, sắc vàng tươi và thường xuất hiện từ cuối tháng Chạp cho đến Tết Nguyên Đán. Mai vàng là cây đa niên với tuổi thọ có thể vượt hơn một thế kỷ. Trong tự nhiên, cây rụng lá vào mùa đông và bước vào thời kỳ nở hoa khi xuân đến. Người trồng mai thường nhặt lá vào khoảng rằm tháng Chạp để giúp cây ra hoa đúng dịp Tết.
3. Các loại hoa mai phổ biến
- Mai Tứ Quý
Mai Tứ Quý là giống mai có khả năng ra hoa vào nhiều thời điểm trong năm. Hoa nở với năm cánh vàng tươi, mỏng và nhẹ. Khi hoa tàn cánh rụng hết, phần đài chuyển sang sắc đỏ sẫm tạo nên hình dáng giống búp ôm lấy nhụy mang vẻ đẹp rất đặc trưng.
Cây Mai Tứ Quý (Nguồn: Sưu tầm)
Đặc tính nở hoa liên tục giúp Mai Tứ Quý được xem là biểu tượng của sự may mắn và trường thọ. Đặc biệt, cây có hai giai đoạn khoe sắc với lần đầu hoa vàng rực rỡ, sau đó là sắc đỏ từ đài hoa.
- Hồng Mai
Hồng Mai là loài cây cảnh dáng gỗ nhỏ với chiều cao phổ biến từ 1 đến 4m, tán lá xanh thẫm, lá mọc đơn và có đường xẻ thùy nhẹ. Hoa gồm năm cánh với sắc hồng tươi hoặc đỏ tùy giống, phần nhụy vàng tạo điểm sáng ở trung tâm. Cây có khả năng nở hoa quanh năm mang lại không gian sinh động và ấm áp.
Cây Hồng Mai (Nguồn: Sưu tầm)
- Hạnh Mai
Hạnh Mai hay Mai Mơ cao từ 6 đến 9m và nở hoa vào mùa xuân với hai sắc thái đặc trưng là trắng, hồng phấn. Sau thời kỳ ra hoa, cây kết trái và được yêu thích nhờ vẻ thanh nhã gắn với ý nghĩa sum vầy trong ngày Tết.
Cây Hạnh Mai (Nguồn: Sưu tầm)
- Hoàng Mai
Hoàng Mai hay còn được gọi là Lạp Mai, là giống mai vàng truyền thống với sắc hoa vàng tươi và năm cánh nhỏ. Hoa chỉ nở một lần vào cuối tháng Chạp nên được nhiều gia đình chọn trưng bày trong dịp Tết, đặc biệt phổ biến tại miền Nam. Cánh hoa mỏng nhẹ nhưng giàu sức sống, tạo nên vẻ đẹp thanh thoát mỗi khi xuân về.
Cây Hoàng Mai (Nguồn: Sưu tầm)
- Bạch Mai
Bạch Mai là giống mai có thể cao tới khoảng 15m được trồng nhiều tại Bến Tre, vùng núi Bà Đen ở Tây Ninh và khu vực Hà Tiên. Hoa mang màu trắng tinh khiết từ 6 đến 8 cánh dày và hơi tròn với phần nhụy vàng gợi hình dáng gần giống hoa sứ. Tuy có vẻ đẹp nổi bật, Bạch Mai lại khó trồng và đòi hỏi nhiều công chăm sóc hơn các loại mai khác.
Cây Bạch Mai (Nguồn: Sưu tầm)
- Mai Đại Lộc
Mai Đại Lộc là giống mai đọt đỏ quý hiếm được nhiều người sưu tầm trong thời gian gần đây. Lá của cây có dạng thuôn dài, ít bo tròn hơn các dòng mai phổ biến. Đọt non và lá non mang sắc đỏ hồng, khi già chuyển sang xanh đậm.
Cây Mai Đại Lộc (Nguồn: Sưu tầm)
Hoa của Mai Đại Lộc mang ý nghĩa may mắn và tượng trưng cho khởi đầu thuận lợi trong năm mới. Nhiều người tin rằng cây có khả năng xua đi điều không may của năm cũ, mang lại bình an và phát đạt cho năm sắp đến.
- Mai Cúc
Mai cúc là giống mai thân gỗ nhiều nhánh, có ba tầng cánh mỏng, kích thước nhỏ và nở liên tục cho đến khi rụng, không hình thành nhụy hay hạt.
Cây Mai Cúc (Nguồn: Sưu tầm)
Hình ảnh những cành mai vững vàng trước gió gợi nhắc tinh thần bền bỉ của người Việt, luôn nỗ lực bao năm tháng để chờ thời điểm nở rộ. Màu vàng của mai cúc được xem là dấu hiệu của sự sung túc và phú quý trong dịp đầu năm.
4. Hoa mai màu gì?
Hoa mai gắn liền với sắc vàng rực rỡ - màu thường xuất hiện trong dịp Tết và được xem là biểu tượng quen thuộc của mùa xuân miền Nam. Màu vàng của mai mang ý nghĩa sung túc và may mắn, vì thế hình ảnh hoa nở vào những ngày đầu năm đã trở thành dấu ấn đặc trưng trong văn hóa Tết Việt.
Hoa Bạch Mai có màu trắng
Bên cạnh sắc vàng phổ biến, vẫn có nhiều dòng mai sở hữu màu khác như trắng hoặc đỏ. Các giống hoa như bạch mai, hạnh mai hay hồng mai mang những sắc thái riêng tùy nguồn gốc và đặc tính từng loại.
5. Tiêu chí chọn hoa mai đẹp
Gốc cây là tiêu chí hàng đầu đánh giá
Những người am hiểu về cây mai sẽ đánh giá chất lượng cây dựa trên thứ tự quan sát từ gốc đến hoa theo tiêu chí “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ”.
- Đế: Phần gốc cây phải vững, rễ khỏe và bám chắc vào đất, biểu hiện cây sống tốt cũng như đủ sức nuôi hoa nở rộ.
- Thân: Thân cây nên thẳng, tròn và có tỷ lệ hài hòa với cành, không vặn vẹo hoặc cong bất thường. Nhờ đó, cành và hoa phát triển cân đối và đẹp mắt hơn.
- Cành: Chọn cây với cành nhánh mọc đều, không bị gãy hay cong gập, cành khỏe mạnh không có dấu hiệu sâu bệnh.
- Nụ: Ưu tiên cây có nhiều nụ to, đều quanh các cành để đảm bảo nở hoa đúng dịp Tết. Cành có một vài bông đã nở kèm nhiều nụ non cho thấy cây có tiềm năng khoe sắc đẹp trong suốt mùa xuân.
6. Cách chăm sóc hoa mai ngày Tết
Tỉa cành nhặt lá cây mai trước Tết (Nguồn: Sưu tầm)
- Trước Tết
- Nhặt lá: Khoảng rằm tháng Chạp âm lịch, người trồng thường nhặt lá để kích thích nụ bung đều. Thời điểm nhặt lá cần điều chỉnh tùy theo thời tiết từng vùng miền để hoa nở đúng Tết.
- Tưới nước: Giai đoạn này nên tưới nước vừa đủ để nuôi nụ, tránh tưới quá nhiều làm nụ phát triển chậm. Đất cần giữ độ ẩm ổn định.
- Theo dõi thời tiết: Nếu thời tiết lạnh, hoa có xu hướng nở muộn nên cần tăng nắng cho cây. Trường hợp nắng nóng, nên giảm tưới để hãm hoa.
- Trong Tết
- Đặt ở nơi có ánh sáng tự nhiên: Cây mai cần ánh sáng để duy trì sức sống và giữ hoa bền màu. Nên đặt mai ở vị trí thoáng, có nắng nhẹ buổi sáng và tránh không gian kín quá lâu.
- Tưới nước: Chỉ tưới khi thấy đất trong chậu bắt đầu khô bề mặt. Tưới quá nhiều dễ làm úng rễ, khiến hoa nhanh rụng và cây suy yếu.
- Tránh gió mạnh và mưa: Gió lớn hoặc mưa có thể làm cánh hoa bị dập và rụng sớm. Khi thời tiết thất thường, nên di chuyển cây vào nơi có mái che.
- Không bón phân: Thời điểm mai đang nở hoa, cây không cần thêm dinh dưỡng nên việc bón phân lúc này dễ làm cây bị sốc và ảnh hưởng đến chất lượng hoa.
- Sau Tết
- Cắt tỉa cành sau khi hoa tàn: Sau Tết, cần cắt bỏ cành yếu và cành đã ra hoa để cây tập trung nuôi mầm mới cũng như hồi sức nhanh hơn.
- Thay đất hoặc sang chậu: Nếu đất cũ bạc màu hoặc rễ chật chậu nên thay đất mới để cải thiện dinh dưỡng.
- Bón phân phục hồi cho cây: Khoảng 7 - 10 ngày sau Tết có thể bón phân nhẹ để cây phục hồi. Nên chọn phân phù hợp và bón đúng liều lượng.
LIÊN Á tin rằng qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ ý nghĩa hoa mai rồi phải không nào? Dù có qua bao lâu, hoa mai ngày Tết vẫn giữ nguyên giá trị tinh thần trong đời sống người Việt. Mỗi cành mai nở hoa đều gửi gắm mong ước bình an, sum vầy và hy vọng về một khởi đầu thật may mắn cho cả gia đình trong những ngày đầu xuân.
